بررسی مرحله گیاهچه ای و شناسایی معیارهای مناسب انتخاب یک جمعیت در حال تفرق برنج (oryza sativa l.) در شرایط تنش شوری

نویسندگان

خدیجه قمی

حسین صبوری

بابک ربیعی

عاطفه صبوری

چکیده

به منظور مطالعه اثر تنش شوری بر خصوصیات گیاهچه­های برنج و شناسایی معیارهای انتخاب مناسب برای انتخاب ژنوتیپ ها در مرحله گیاهچه در شرایط شوری، تعداد 150 فامیل از جمعیت f4 حاصل از تلاقی دو رقم برنج ایرانی سپیدرود و غریب در قالب طرح کاملاً تصادفی تحت تأثیر شوری 12 دسی­زیمنس بر متر در مرحله­ گیاهچه ­تحت شرایط کنترل شده، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه فامیل­ها از لحاظ تمامی صفات مورد بررسی دارای تفاوت معنی­داری بوده و لذا وجود تنوع ژنتیکی بالایی در بین فامیل­ها را به اثبات رساند. محاسبه ضرایب همبستگی نشان داد که میزان بیوماس بیشترین ضریب همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی را با وزن خشک ساقه داشت و پس از آن وزن خشک ریشه و وزن تر ساقه دارای بالاترین همبستگی با میزان بیوماس بودند، اما امتیاز ارقام که شاخص تحمل گیاهان به تنش شوری بود، دارای همبستگی منفی و معنی­دار با میزان بیوماس بود. تجزیه رگرسیون گام­به­گام نشان داد که به ­ترتیب صفات وزن خشک و تر ساقه و ریشه بیشترین تأثیر را در توصیف تغییرات بیوماس فامیل­ها داشتند و توانستند 97 درصد از تغییرات بیوماس را توجیه نمایند. نتایج حاصل از تجزیه علیت نشان داد که وزن خشک ساقه به ­دلیل دارا بودن اثر مستقیم بالا می­تواند به عنوان معیار گزینش مناسب جهت افزایش بیوماس و انتخاب لاین­ها برای اصلاح و بهبود تحمل به شوری معرفی گردد. نتایج حاصل از تجزیه به عامل­ها نیز نشان داد که پنج عامل اصلی 7/84 درصد از کل تغییرات بین ژنوتیپ­ها را توجیه نمودند. به­طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که صفات وزن خشک و تر ریشه و ساقه برای تولید بیوماس بیشتر در برنج در شرایط تنش شوری در مرحله گیاهچه­ای در درجه اول اهمیت قرار دارند و صفاتی مانند امتیاز ارقام، طول ریشه، شاخص کلروفیل، درصد سدیم، درصد پتاسیم، نسبت سدیم به پتاسیم اندام هوایی و طول ساقه اهمیت کمتری برای انتخاب لاین­های متحمل به شوری در مرحله گیاهچه­ای برنج دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی واکنش برخی ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.) به تنش شوری در مرحله گیاهچه ای

برنج از مهم‌ترین محصولات کشاورزی ایران و جهان است و شوری یک عامل محدود­کننده مهم در تولید این محصول است. در این آزمایش 11 ژنوتیپ­ برنج به‌صورت کرت­های خرده شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در تابستان 1391 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج، انجام گرفت. کرت اصلی تنش شوری در 4 سطح (0، 44،­ 88 و 132 میلی­ مولار) و کرت فرعی شامل 11 ژنوتیپ برنج (غریب، محلی ­یاسوج، چمپا و شهری ­لو...

متن کامل

بررسی تأثیر اشعه لیزر بر صفات مرتبط با تحمل به شوری در مرحله گیاهچه ای برنج (Oryza sativa L.)

تنش شوری می­تواند مرحله گیاهچه­ای برنج را تحت تأثیر شدید قرار دهد. به منظور بررسی تأثیر اشعه لیزر بر صفات مرتبط با تحمل به شوری در مرحله گیاهچه­ای برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل شامل لیزر در دو سطح (استفاده و عدم استفاده)، ارقام شامل حساس (رقم IR29) و متحمل (رقم FL478) و شوری در چهار سطح صفر، 30،  60  و 90 میلی مولار کلرید سدیم خالص در سه تکرار به صورت ...

متن کامل

بررسی اثر تنش شوری ژنوتیپ های برنج در مرحله جوانه زنی(Oryza sativa L.)

سابقه و هدف: مرحله جوانه زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشدی آن ها است که اغلب تحت تاثیر تنش های محیطی به ویژه شوری قرار می گیرد. لذا هدف از این مطالعه بررسی اثرات شوری کلرید سدیم بر جوانه زنی ارقام بومی برنج و شناسایی مقاوم ترین رقم نسبت به شوری می باشد.مواد و روش ها: به منظور بررسی جوانه زنی سه رقم برنج به نام های غریب، موسی طارم و ابجی بوجی در سطوح مختلف شوری آزمایشی در قالب طرح پای...

متن کامل

اثر تنش شوری بر ارقام برنج (Oryza Sativa L.) در مرحله گیاهچه‌ای و زایشی تحت شرایط کشت هیدروپونیک

بر روی ارقام برنج دو آزمایش جداگانه در مرحله گیاهچه‌ای و زایشی به ترتیب در شرایط آزمایشگاهی و اتاقک رشد به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی (فاکتور اول 10 سطح شوری و فاکتور دوم 10 ژنوتیپ برنج) در سه تکرار اجرا شد. بر اساس نتایج، با افزایش سطوح شوری، وزن خشک‌ریشه، وزن خشک ساقه و مقدار پتاسیم برحسب درصد ماده خشک کاهش و مقدار سدیم اندام، افزایش و در مرحله رشد زایشی، ارتفاع بوته، ...

متن کامل

ارزیابی واکنش لاین‏ های موتانت برنج (Oryza sativa L.) به تنش شوری در مرحلۀ گیاهچه‏ ای

به‌منظور بررسی تأثیر جهش‏زاهای شیمیایی بر رقم برنج ’طارم محلی‘ در شرایط تنش شوری، بذور رقم برنج ’طارم محلی‘تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (14 میلی‏مولار) و سدیم آزید (2 میلی‏مولار)، قرار گرفت و در نسل دوم بوته‏هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند، انتخاب شدند. گیاهچه‏های حاصل از این بوته‏ها در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو‌عاملی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی

جلد ۵، شماره ۱۲، صفحات ۳۰-۴۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023